Wystawa będzie poświęcona zależności miedzy istnieniem fortu a historią miasta. Odwiedzający ją wrocławianie będą mogli utrwalić fakty z dziejów miasta, a turyści z kraju czy z zagranicy, w ekspresowym tempie poznać historię miasta od 1892 do1950 roku i rolę, jaką w ponad tysiącletniej historii Polski odegrał Wrocław oraz jak przeobrażał się z niemieckiego Breslau.
– Naszym celem jest rewitalizacja i prowadzenie tu społecznej instytucji kultury - centrum kulturotwórczego jako obiektu posiadającego wyjątkową wartość militarno-historyczną dla ochrony dziedzictwa kultury, działalności dydaktycznej realizowanej przez pozyskiwanie nowych muzealiów, realizowaniu widowisk plenerowych i działań pro-obronnych – wyjaśnia Marek Łaciak, prezes fundacji zarządzającej fortem.
Wnętrze Fortu Piechoty nr 9 przy ul. Pełczyńskiej, grudzień 2020 r., archiwum Muzeum Militarnego
Wyjątkowy fort na mapie miasta
Wrocław w historii światowej wojskowości odegrał ważną rolę, bo tu, po raz pierwszy w Europie w XIX wieku stworzono wokół miasta pierścień budowli militarnych. Jednym z nich jest zbudowany w 1892 roku Fort Piechoty nr 9 przy ul. Pełczyńskiej 33, który w 2014 roku miasto przeznaczyło do użytkowania Fundacji Inicjatyw Społecznych i Kulturalnych „Jedynka”
– Był zdewastowany, ale szybko utworzyliśmy tu Społeczne Mobilne Muzeum Militarne, by fort już w 2015 r. otrzymał status zabytku, a Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpisał obiekt do rejestru muzeów – podkreśla Marek Łaciak.
Fort Piechoty nr 9 przy ul. Pełczyńskiej podczas Nocy Muzeów w 2014 r., archiwum Muzeum Militarnego
Fort posiada ceglano-betonowy główny schron, w którym znajduje się sześć wejść, dwa korytarze, sześć izb - kazamat żołnierskich, oraz trzy betonowe wartownie i dwuhektarowy teren. Dzięki dotacji Gminy Wroclaw i innych donatorów od 2014 roku fort przez kilka lat podlegał rewitalizacji.
– Dla miasta, regionu, ale również całego kraju nasz obiekt to wzbogacenie oferty turystycznej o tak nietypowym, ale jakże atrakcyjnym charakterze, bo przebywa się w obiekcie posiadającym przez ponad 120 lat status „tajemniczości”. Przypomnijmy, że wcześniej była tu hodowla pieczarek i wytwórnia lodów – dodaje Łaciak.
Na terenie znajduje się także plenerowa estrada oraz amfiteatr, niezbędny w imprezach plenerowych.
– Przed nami jeszcze odkopanie podziemnego schronu i tunelu, odtworzenie budynku komendantury i znalezienia „skarbów”, na istnienie których wskazują zdjęcia z georadaru i drona – wylicza Marek Łaciak.
Fort Piechoty nr 9 przy ul. Pełczyńskiej, Noc Muzeów w 2018 r., archiwum Muzeum Militarnego
Duże zainteresowanie obiektem
Fundacja Inicjatyw Społecznych i Kulturalnych „Jedynka”, jako namiastkę przyszłych atrakcji, w każdą niedzielę od kwietnia do października otwiera fort do zwiedzania. Dodatkowo obiekt można zwiedzać podczas plenerowych imprez: Noc Muzeów, Święto Wrocławia, Dni Dziedzictwa i Święta Niepodległości.
Od chwili rozpoczęcia rewitalizacji obiektu organizowane są tu również widowiska plenerowe i wystawy, w tym majówka żołnierska „Operacja Zachód”, podczas której odbywa się wystawa współczesnej broni oraz pokazy sprzętu pancernego, a także listopadowe widowiska z okazji Święta Niepodległości, gdzie prezentowana jest rola Wojciecha Korfantego w uzyskaniu niepodległości przez Polskę.
– Działalność Muzeum Militarnego stała się od chwili jego powstania obiektem zainteresowania, a podczas zwiedzania fortu pokazujemy rewitalizowane kazamaty schronu głównego, wartownię zachodnią i wschodnią, magazyn amunicji oraz plenerowe wystawy sprzętu militarnego. Wiosną planujemy oficjalne otwarcie obiektu – mówi prezes fundacji.