Krośnicka Kolej Wąskotorowa
To atrakcja nie tylko dla najmłodszych turystów. Jedna z niewielu takich atrakcji w Polsce (kursuje od końca kwietnia do końca września), trzykilometrową pętlą okala staw rekreacyjny z wyspą, placem zabaw, miejscem przeznaczonym do kąpieli oraz wypożyczalnią sprzętu wodnego. W tygodniu kursy obsługuje lokomotywa spalinowa natomiast w weekendy parowóz. Na trasie jest szachulcowy dworzec, stylizowany na budynek sprzed stu lat, oraz 5 mniejszych stacyjek.
Autorstwa Krystian Okoń - Praca własna, CC BY-SA 3.0
Historyczne perełki na osi
Trzykilometrowa pętla poprowadzona jest w pięknym parku angielskim, rozciągającym się (z niewielką przerwą, bo to w zasadzie dwa parki) niegdyś pomiędzy dwoma pałacami. Ten krośnicki istnieje do dziś. To eklektyczna barokowo-neorenesansowa rezydencja rodziny von der Recke – Volmerstein. Dziś mieści się tu urząd gminy. Przy pałacu w formie lapidarium, na kamiennych płytach upamiętniono członków rodziny von der Recke von Volmerstein, fundatorów pierwszych na Śląsku krośnickich zakładów leczniczo- opiekuńczych.
Drugi pałac, w Wierzchowicach, połączony kiedyś osią widokową z tym krośnickim, dziś nie istnieje. Ale warto przespacerować się aleją dębową z imponującymi pomnikami przyrody (to cztery dęby o obw. 457– 520 cm i buk o obw. 420 cm) do widocznego na końcu zielonego tunelu najcenniejszego obiektu historycznego w gminie – późnobarokowego szachulcowego kościoła poewangelickiego.
fot. GminaKrosnicewDolinieBaryczy
Jego budowę sfinansowali Reichenbachowie, jeden z najważniejszych rodów w Dolinie Baryczy, dzięki którym hodowla karpia ruszyła tu na skalę przemysłową. Kościół jest piękny z zewnątrz, ale rokokowe wnętrze zachwyci nawet najbardziej wybrednych koneserów sztuki. Wrażenie robią dwupiętrowe drewniane empory, bogato zdobione, podtrzymywane przez dwa rzędy słupów. Ściany pokryte są bogatą dekoracją snycerską. Do tej pory zachowały się organy wykonane przez znaną firmę Schlag und Söhne.
Kościół Narodzenia NMP w Wierzchowicach, Sławomir Milejski, Wikipedia
Nie tylko w Książu i Pszczynie
Pod Wierzchowicami, w Wąbnicach znajduje się Mauzoleum Hochbergów. Ten wielki europejski ród, kojarzony z pałacami w Książu i Pszczynie, przejął od Reichenbachów Wolne Państwo Stanowe Nowy Zamek – Wierzchowice. W mauzoleum spoczął Jan Henryk XVI, choć zmarł w Berlinie w 1933 roku. Po II wojnie światowej rodzina Hochbergów zabrała szczątki do Niemiec.
Czarne Stawy i czarne domy
Wróćmy do Krośnic i skierujmy się w stronę Czarnych Stawów, jednych z najstarszych w Dolinie Baryczy, które zaczęto budować ok 1600 roku. Wiek rosnących na groblach dębów ocenia się nawet na 400 lat. Wiadomo, że już na początku XVII wieku mieszkał w Krośnicach strażnik stawów, co oznacza, że wtedy hodowane były tu ryby. Malowniczymi groblami między Czarnymi Stawami biegnie ścieżka przyrodnicza o długości 9 km, prowadząca przez 11 stawów.
Ścieżka rozpoczyna się na skraju Krośnic, przy charakterystycznych, czarnych, XIX-wiecznych tzw. żelaznych domach z rudy darniowej. Wytrąca się ona się na bagnach i terenach podmokłych, jest najłatwiejsza do wytopienia żelaza w prymitywnych dymarkach. Była kiedyś eksploatowana w miejscach, w których później powstały stawy. A mieszkańcy chętnie wykorzystywali tanie, dostępne surowce do budowy domów i zabudowań.
fot. GminaKrosnicewDolinieBaryczy
Megalityczny grobowiec myśliwego
Przy innej ścieżce, z Krośnic do Czatkowic, na ok. 1 km przed tą miejscowością, znajduje się obiekt do złudzenia przypominający megalityczny grobowiec. Trzy kamienie, wkopane pionowo w ziemię, przykryto czwartym. To grób myśliwego Schwartza, zabitego podczas polowania przez rannego jelenia. Na jednym z pionowych kamieni widnieje informacja o tym wydarzeniu, na drugim wyryta jest głowa jelenia z porożem i centralnie umieszczonym krzyżem oraz na poziomo ułożonym głazie wyryta jest data urodzenia i śmierci leśniczego.
Krośnice to też winnice
Krośnice to istotne miejsce na Dolnośląskim Szlaku Piwa i Wina. Tu, na 2 hektarach winnicy Anna, uprawia się 5 szczepów winorośli. Od kwietnia do października można zwiedzać winnicę i degustować wino.
Inna winnica, De Sas, znajduje się we wsi Czeszyce, ok. 17 km od Krośnic. Uprawia się tu 7 szczepów winorośli. Winnica jest również swoistym ośrodkiem kultury: organizuje nie tylko kursy winiarskie, warsztaty somelierskie czy warsztaty kulinarne z winem, ale również okazjonalne wystawy i imprezy artystyczne. A każdy artysta, który się tu pojawił, sadzi swoją winorośl w Winnicy Mistrzów.
Wyjątkową pamiątką z wypadu do gminy Krośnice może być drewniana łyżka, deska do krojenia lub inna drewniana pamiątka z motywem Doliny Baryczy, wyrabiana w Bukowicach przez kobiety, podszkolone przez lokalnych stolarzy. Na drewnie malowane są motywy leśne, drzewa, liście, zwierzęta, owoce leśne.
fot. GminaKrosnicewDolinieBaryczy
Jak dojechać?
Samochodem: wyjazd z Wrocławia drogą S5 w kierunku Poznania, od Trzebnicy krajową nr 15 w kierunku Milicza. Kilkanaście km przed Miliczem skrótem (droga lokalna) do drogi 448 do Krośnic. Odległość 61 km, czas przejazdu ok. 1godz.
Pociągiem: wyjazd z dworca Wrocław Główny. Odległość 60 km, czas przejazdu ok. 1 godz. 10 minut.
