Autorem gmachu, wybudowanego w miejscu dawnego cmentarza wojskowego, był architekt Lothar Neumann. Wieżowiec uznany został za dzieło jego życia. Ponad 3 tys. mkw. powierzchni, front o długości 142 metrów i wieża wysoka na 43 metry – te rozmiary zdominowały Przedmieście Oławskie.
Wtedy to była oszałamiająca skala. Typowa wrocławska wysokości to 21 metrów w gzymsie i 24 w kalenicy. Ten budynek ma 43 metry wysokości. Dziś typowa wysokość budynku biurowego to 50 metrów, więc to tak, jakby teraz postawić 100-metrowy wieżowiec. Też byśmy wszyscy o tym mówili i tak było wówczas.Zbigniew Maćków, wrocławski architekt
Wieżowiec robił piorunujące wrażenie
W przedwojennym Breslau mieszkańcy przez cztery lata z uwagą śledzili budowę pierwszego drapacza chmur. Gdy oddano go do użytku w 1929 r., mówiono, że był to jedyny wieżowiec na wschód od Berlina. Od razu stał się niekwestionowanym symbolem miasta.
Na widokówce z lat 30. ubiegłego wieku gmach poczty czekowej (Postscheckamt) przy Feld Strasse (obecnie Zygmunta Krasińskiego 1) umieszczono obok: ratusza, gmachu uniwersytetu i wzgórza Liebicha (obecnie Wzgórze Partyzantów).
Dzisiaj jego wysokość ani rozmiary na nikim nie robią wrażenia, ale w latach 20. XX wieku budowa tego gmachu była wielkim wydarzeniem. Wrocławianie i lokalna prasa z zainteresowaniem śledzili budowę pierwszego wieżowca w stolicy Dolnego Śląska.Maciej Łagiewski, dyr. Muzeum Miejskiego Wrocławia
Wieżowiec i pl. Społeczny
Przedwojenni urzędnicy poczty czekowej, patrząc z okna wieżowca w stronę Kaiserbrücke (mostu Grunwaldzkiego), widzieli zabudowane kamienicami Przedmieście Oławskie. Prawie wszystkie ich pozostałości rozebrano w latach 50. Dziś jest tam dużo wolnego miejsca i plac Społeczny z estakadą.
Ogród na dachu
Wybudowany wieżowiec miał być lekarstwem na problemy ówczesnej niemieckiej poczty.
Na początku ubiegłego stulecia usługi pocztowe dynamicznie się rozwijały. W szybkim tempie rosła liczba pracowników i klientów poczty, a co za tym idzie – coraz dotkliwiej odczuwano brak miejsca. Najprostszym rozwiązaniem było wzniesienie nowego gmachu.
Na sześciu kondygnacjach korpusu mieściły się głównie biura, których pracownicy mogli się relaksować na urządzonym na dachu ogrodzie. W części wieżowej umieszczono główną salę kasową, a także klatkę schodową z kutymi kratami, wykonanymi przez Jaroslava Vonkę. Elewację obłożono ciemnoczerwoną cegłą, a za ozdoby posłużyły płaskorzeźby, przedstawiające sceny z życia mieszczan, studentów i robotników (południowo-wschodni narożnik), oraz kartusze, obrazujące rozwój poczty od 1590 do 1928 r. – taki opis można przeczytać w „Atlasie architektury Wrocławia”, tom II.
Galeria zdjęć
Wieżowiec na palach w miejscu cmentarza
Wrocławski historyk podkreśla, że wybór parceli na początku XX w. pod budowę wieżowca poczty w zapełnionym centrum miasta był niewielki. Właściwie do wyboru była tylko jedna lokalizacja i do tego dość problemowa. Poza dwiema zaletami – była duża i dobrze skomunikowana z resztą Wrocławia, miała same wady. Podstawową był jej kształt – wąski i długi.
Parcela wciśnięta była w zabudowę czynszową, a na dodatek leżała na grząskim terenie po dawnym cmentarzu wojskowym, z którego większość pochówków ekshumowano i przeniesiono na nowy cmentarz wojskowy przy obecnej ul. Wiśniowej. Dlatego budowę rozpoczęto od zatopienia w grunt 1700 betonowych pali, które miały udźwignąć potężny budynek.Maciej Łagiewski
Przedmieście Oławskie w powiększeniu
Na zdjęciu poniżej: Przedmieście Oławskie, Stare Miasto i Przedmieście Świdnickie ok. 1926 r. Na fotografii zaznaczony został obszar likwidowanego właśnie cmentarza wojskowego, w miejscu którego postawiono gmach poczty.
Wieża południowa
Na kartce poniżej: wieżowiec poczty czekowej w latach 30. XX wieku. Widoczna na pierwszym planie wieża południowa pierwotnie miała być wyższa.
W PRL-u w budynku były oddziały pocztowe, mieszkania służbowe pracowników poczty, Wyższa Szkoła Rolnicza oraz Dzielnicowa Rada Narodowa Wrocław Śródmieście, a także Muzeum Poczty i Telekomunikacji, które jest tam do dziś.
Gmach ma jednolity kolor cegły, architektoniczna dekoracja w stylu gotyckim i kamieniarskie wykończenia. Co ciekawe, wcale nie mieściła się w nim poczta, jak powszechnie się uważa, ale Czekowy Urząd Pocztowy, czyli rodzaj banku, w którym deponowano oszczędności.Maciej Łagiewski
W PRL-u z wieżowca zagłuszano Radio Wolna Europa
Maciej Łagiewski zaznacza, że we wspomnieniach osób, które przybyły do stolicy Dolnego Śląska tuż po wojnie, często powtarza się opis ich zaskoczenia, gdy zobaczyli tę potężną, modernistyczną konstrukcję, obcą dla ich rodzinnych stron.
Drugie życie biurowiec dostał w 1950 r., wtedy uruchomiono w nim działający do dziś urząd pocztowy Wrocław 1. Nadal znajduje się tu także Muzeum Poczty i Telekomunikacji. Nie ma już Urzędu Stanu Cywilnego, drukarni, hotelu robotniczego na 140 osób, przychodni ani zagłuszających Radio Wolna Europa masztów na szczycie wieży.Maciej Łagiewski
Galeria zdjęć
Kamienice, parking, hotel
Obok wieżowca, w stronę pl. Dominikańskiego, przed wojną stały kamienice. Po 1945 r. zostały wyburzone i przez lata był tam parking. Obecnie jest hotel DoubleTree by Hilton, który po 10 latach budowy otwarto w sierpniu 2016 r.
W Kolonii stoi podobny wieżowiec
Będąc w centrum Kolonii na ulicy Hansaring 97, można zobaczyć podobny wieżowiec do wrocławskiego. To Hansahochhaus z biurami, galerią handlową i hotelem. Powstał w 1925 r. Jest dziełem kolońskiego architekta Jacoba Koerfera.
Hansahochhaus wybudowano w zaledwie 135 dni roboczych. Wieża ma 65 m wysokości. W momencie ukończenia budowy w 1925 r., a potem przez krótki czas był to najwyższy budynek w Europie. Wieżowiec powstał, gdy burmistrzem Kolonii był Konrad Adenauer, późniejszy pierwszy kanclerz Republiki Federalnej Niemiec.
Najwyższe budynki we Wrocławiu
Oto najwyższe budowle we Wrocławiu. Ze szczytu wielu można podziwiać piękną panoramę miasta. Wrocławski wieżowiec Sky Tower to najwyższy budynek mieszkalny w Polsce.
- Sky Tower – 212 metrów
- Archikatedra pw. św. Jana Chrzciciela – 97 metrów
- Bazylika garnizonowa św. Elżbiety – 92 metry
- Akademik Kredka – 85 metrów
- Kościół pw. św. Michała Archanioła – 80 metrów
- Kościół pw. św. Augustyna – 78 metrów
- Akademik Ołówek – 70 metrów
- Kościół pw. św. Krzyża – 69 metrów
- Budynek przy ul. Drzewieckiego 24 – 64 metry
- Budynek przy ul. Gubińskiej 8 – 61 metrów
Sky Tower – 212 metrów, najwyższy budynek we Wrocławiu. Przy dobrej pogodzie 51-piętrową wieżę Sky Tower widać z kilkudziesięciu kilometrów. Stanął w miejscu biurowca firmy Poltegor, który ze swoimi 92 metrami do 2007 r. był najwyższym wieżowcem we Wrocławiu.