Domek Miedziorytnika (Kamieniczka Jaś)

Data utworzenia: 2022-04-01

XV-wieczna kamieniczka w rogu Rynku to jedna z atrakcji Starego Miasta.

Domek Miedziorytnika (znany także jako kamieniczka Jaś) stoi przy północno-wschodnim wyjściu z wrocławskiego Rynku, u zbiegu ulic św. Mikołaja i Odrzańskiej. Jest połączona arkadą z większą kamieniczką Małgosia (imionami postaci z bajki braci Grimm nazwali je wrocławianie już po II wojnie, bo kojarzyły się z dziećmi trzymającymi się za ręce).

Historia budynku

Obie kamienice to dawne domy altarystów, czyli opiekunów ołtarza w dzisiejszym kościele pw. Św. Elżbiety. Wybudowano je w XV wieku, otaczały szczelnie przykościelny cmentarz, do naszych czasów przetrwały tylko dwa, do których przylegają fragmenty.

Po wojnie Jaś i Małgosia były zarządzane przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia. W 1995 r. Jasia wydzierżawił dożywotnio od miasta grafik i rzeźbiarz Eugeniusz Get-Stankiewicz, jeden z najbardziej rozpoznawalnych artystów Wrocławia. Był cenionym autorem grafik, plakatów, rzeźb, witraży, obiektów przestrzennych.

Początki Domku Miedziorytnika

Get – tak był nazywany – wyremontował kamienicę i urządził w niej pracownię miedziorytniczą. Od tamtej pory budynek funkcjonuje także jako Domek Miedziorytnika. Domek był nie tylko miejscem pracy i życia Geta –Stankiewicza, ale i galerią jego twórczości. Na ścianie umieścił autoportret z palcem. Od strony kościoła Elżbiety można obejrzeć także jego pracę „Zrób to sam”: to zestaw składający się z młotka, gwoździ, krzyża i figury Jezusa. Dla jednych to praca bluźniercza, dla innych głęboko filozoficzna.

Domek Miedziorytnika stał się siedzibą wielu instytucji powoływanych przez Geta. Znajduje się tu Muzeum Krasnoludka (w budowie. Wejście do krainy krasnoludków znaleźć można tuż za kamieniczką.Tu także działa Instytut Gładyszewa. Jego patronem jest wioskowy mędrzec, jeden z bohaterów powieści Włodzimierza Wojnowicza „Życie i niezwykłe przygody żołnierza Iwona Czonkina”. To Gładyszew był genialnym wynalazcą metody uzyskiwania wysokoprocentowego bimbru z łajna. Filią Instytutu Gładyszewa jest pobliska kawiarnia Literatka, w której Get spotykał się z przyjaciółmi. Domek Miedziorytnika to także siedziba Oszmiańskiej szkoły pass-partout.

Elewacja budynku ozdobiona jest kolorowymi plamkami, to był sposób Geta na zabrudzenia pozostawione przez imprezowiczów tłumnie przewijających się przez Rynek. Część zabrudzeń przykryta płatkami złota.

Koniec jednej i początek nowej historii

Eugeniusz Get-Stankiewicz zmarł w kwietniu 2011 r., ale jego dokonania nadal będą miały silny wpływ na charakter miejsca, w którym spędził prawie 20 lat. Domek Miedziorytnika będzie miejscem stałej wystawy jego prac. Będzie można zobaczyć przedmioty, którymi artysta posługiwał się w codziennej pracy, pochylić się nad jego warsztatem, a także obejrzeć ekspozycję prac i pamiątek związanych z jego osobą. Niebawem w Domku zawiśnie 20 prac Geta przekazanych w depozyt przez córkę - Ewę Milewską i brata - Janusza Stankiewicza. W połowie roku 2014 w Domku Miedziorytnika rozpoczną się rezydencje artystyczne. Domek gościć będzie młodych artystów z Europy Wschodniej, a efektem każdego pobytu ma być realizacja grafiki warsztatowej powstałej za pomocą narzędzi i na prasie graficznej Geta.

Z Domku Miedziorytnika korzystać też będą studenci wrocławskiej ASP. Będą tu mieli zajęcia, będą też kontynuowane, rozpoczęte przez Geta, „Krótki kurs sztychu” i „Krótki kurs mezzotinty”. Domek będzie też miejscem wystaw dyplomowych. Prócz tego Domek Miedziorytnika ma pełnić funkcję punktu informacyjnego ESK 2016. 

Pozostałości po wielkim artyście

Eugeniusz Get-Stankiewicz pozostawił po sobie w przestrzeni publicznej Wrocławia wiele oryginalnych prac, które prowokują do myślenia. Na Jatkach pod złoconą kratą znajduje się jego Tablica Ku Czci Działań na Prostych Liczbach. Była wiele razy niszczona, zapewne działanie: 1 + 1 = 2, nie dla wszystkich jest do zaakceptowania. Get użyczył swojej sylwetki rzeźbie masajskiego wojownika, która stoi na fasadzie budynku na pl. Solnym. Wizerunek znakomitego artysty znajduje się na odwrocie kostki granitowej, która została wykorzystana przy remoncie nawierzchni jeden z wrocławskich ulic. A może stąpają po niej wrocławianie i ich goście przechadzający się po Rynku? Nie wiadomo. Natomiast w parku między osiedlami Kozanów a Pilczyce znajduje się odlany z brązu gawron, którego Get-Stankiewicz umieścił na lata na drzewie.

 

Galeria

Więcej miejsc