Kolekcja Hermansdorferów i ponad 300 dzieł
Wyjątkowa i niezwykle bogata wystawa współczesnej sztuki to pożegnanie Mariusza Hermansdorfera ze stanowiskiem dyrektora Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Po 30 latach pracy odchodzi on na emeryturę i z tej okazji przekazuje Muzeum część swoich imponujących, prywatnych zbiorów. Przez lata Mariusz Hermansdorfer zbierał obrazy, rysunki, grafiki, rzeźby – powstała z nich Kolekcja Hermansdorferów licząca ponad 300 dzieł.
- Mój pierwszy obraz w kolekcji to „Jeździec w czarnej kurtce” Eugeniusza Gepperta – wspomina Mariusz Hermansdorfer. – Był nagrodą w konkursie na recenzję z wystawy, którą napisałem jeszcze jako student w roku 1964.
Od Gepperta zaczął budowanie swojej kolekcji, której większą część stanowią prace wrocławskich artystów. – W latach 60. i 70. ubiegłego wieku rynek sztuki nie istniał. Artyści nie traktowali swoich prac jako dobra, które można sprzedać – wspomina Hermansdorfer. – Większość prac dostałem w prezencie od zaprzyjaźnionych artystów, którym organizowałem wystawy – mówi. – Nie kupowałem prac, nie byłoby mnie na to stać.
W jego kolekcji, prezentowanej na parterze muzeum, zobaczymy prace najsłynniejszych polskich artystów, którzy wpłynęli na współczesną sztukę jak: Magdalena Abakanowicz, Henryk Stażewski, Jan Lebenstein, Jerzy Nowosielski, Tadeusz Brzozowski, Władysław Hasior, Adam Marczyński, Jan Tarasin, Jerzy Tchórzewski, Zbigniew Makowski, Eugeniusz Get Stankiewicz, Natalia Lach-Lachowicz i wielu, wielu innych. Dzieła na początku wypełniały dom Hermansdorferów. Przybywało ich i dyrektor oddawał je na przechowanie do muzeum. Od poniedziałku możemy obejrzeć ich wybór – ponad sto prac pokazuje jak rozwijała się sztuka polska, zdradza też gusta Mariusza Hermansdorfera. Dyrektor przekazuje muzeum połowę zbiorów, pozostałą część mają przekazać jego spadkobiercy. „Kolekcji Hermansdorferów” towarzyszy specjalnie wydany katalog z opisem wszystkich dzieł i notami biograficznymi artystów.
Ekspozycja stała „Sztuki polskiej XVII i XIX wieku”
W poniedziałek zostanie też otwarta zmodernizowana ekspozycja stała „Sztuki polskiej XVII i XIX wieku”. – Zrezygnowaliśmy z eksponowania obrazów na białym tle na rzecz trzech odcieni szarości, odkryliśmy też detale architektoniczne mieszkania prezydenta dawnej Rejencji Śląskiej (pruski urząd Zarządu Prowincji Śląskiej) – opowiada kuratorka Ewa Houszka.
Muzeum udostępnia wystawę po trwającym osiem miesięcy remoncie. W salach na drugim piętrze zobaczymy najwspanialsze dzieła z wrocławskich zbiorów- portrety, sceny rodzajowe, pejzaże i sceny historyczne pędzla takich artystów jak Canaletto, Bacciarelli, Michałowski, Matejko, Grottger, Malczewski, Boznańska, Podkowiński, Wyspiański. Większość dzieł pochodzi z przekazanych po wojnie dzieł z kolekcji muzeów Lwowa i Kijowa. Niestety po wojnie wymieszano wiele prywatnych kolekcji i połączono. Polska otrzymała więc zbiór dzieł będących przypadkowym zbiorem obrazów z m.in. dawnego Muzeum Książąt Lubomirskich, Biblioteki im. Wiktora Baworowskiego, dawnej Galerii Miejskiej we Lwowie. Ponieważ kolekcja nie była reprezentatywna dla polskiego malarstwa zaczęto ją uzupełniać. Po wojnie do wrocławskiego muzeum trafiły dzieła Olgi Boznańskiej, Stanisława Wyspiańskiego, Władysława Ślewińskiego. Kilkanaście lat temu udało się odzyskać obraz „Chłopiec w słońcu” Aleksandra Gierymskiego, uważany za zaginiony w czasie II wojny światowej. Zobaczymy też prace wycofane z muzealnych depozytów m.in. „Portret Anny Jagiellonki” i „Portret Stefana Batorego” według Marcina Kobera. Są też niedawno kupione „Portret Klementyny Walickiej” Josefa Grassiego, czy „Kąpiel w Prucie” Stanisława Dębickiego.
Kuratorzy wystawy Ewa Houszka i Piotr Łukaszewicz prezentują obrazy w układzie chronologiczno-problemowym od baroku po modernizm. Zwiedzających wita monumentalne dzieło Bellotta „Wjazd Jerzego Ossolińskiego do Rzymu w roku 1663” i „Portret Izabelli Branickiej” Marcella Bacciarellego. W kolejnych salach oglądamy dzieła romantyków , realistów, symbolistów, nie zabrakło malarstwa historycznego, w tym gigantycznych „Ślubów Jana Kazimierza” Jana Matejki. Zachwycają młodopolskie obrazy – Boznańskiej w tym „Autoportret z parasolką”, Wyspiańskiego, czy Pankiewicza. Na wystawie, w specjalnie zaaranżowanych pomieszczeniach wystawione zostały prace na papierze – pastele i akwarele.
Ekspozycję uzupełnia rzeźba i rzemiosło artystyczne od XVIII do początków XX wieku. Zobaczymy meble salonowe z małopolskich pracowni, szafę elbląską, fotel gdański, krzesła projektu Józefa Deskura, wyroby z manufaktury porcelany w Korcu, z fajansarni w Nieborowie, a także szkła z hut polskich. Na ekspozycji znajdują się też numizmaty, platery i pamiątki osobiste znanych Polaków – cybuch od fajki Adama Mickiewicza, pudełko, w którym przewożono serce Tadeusza Kościuszki.
Wystawie towarzyszy obszerny katalog opracowany przez kuratorów – Ewę Houszkę i Piotra Łukaszewicza, w którym opisali oni całe wrocławskie zbiory „Malarstwo polskie od baroku do modernizmu”.
Agnieszka Kołodyńska
Wystawa „Kolekcja Hermansdorferów” czynna do 19 stycznia 2014. Wystawa „Sztuka polska XVII-XIX w.” jest wystawą stałą. Otwarcie obu wystaw 25 listopada. Muzeum Narodowe mieści się przy pl. Powstańców Warszawy 5.
