Urodzona w 1962 r. w Sulechowie Olga Tokarczuk jest taką osobą, co to „żadnej pracy się nie boi” – jak mawiała najsłynniejsza w Polsce Kobieta Pracująca. Choć wychowała się w pałacu myśliwskim Radziwiłłów, burżuazyjnych nawyków, mogących wypływać z tego faktu, chyba jednak nie przejęła.
Panna z pałacu
Wieś Kletnica znajduje się w województwie lubuskim. Właśnie tam, w dawnej rezydencji Radziwiłłów z 1884 r. Olga Tokarczuk spędziła pierwsze 10 lat swojego życia. Jej rodzice pracowali w Lubuskim Uniwersytecie Ludowym, gdzie uczyła się zarrówno młodzież, jak i dorośli. Ojciec, Józef Tokarczuk, prowadził zajęcia taneczne.
Przeprowadzka w Opolskie
Rodzina Tokarczuków przeniosła się następnie do Kietrza na Opolszczyźnie, blisko czeskiej granicy. Tam Olga Tokarczuk zdała maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. C.K. Norwida, a potem zaczęła się rozglądać za miejscem do studiowania. Wrocław był blisko i przyciągał ją tym, że był dużym ośrodkiem akademickim, a także rozwijaącym się artystycznie dolnośląskim centrum. Jednak na studia tam w końcu nie trafiła.
Psycholożka z Warszawy
Zdecydowała się na studia psychologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jako wolontariuszka opiekowała się osobami z problemami psychicznym. Postanowiła, że będzie pracować w szpitalu psychiatrycznym, ale po studiach chciała z Warszawy wyjechać. Wtedy jeszcze kryła się ze swoją pasją pisarską, chowając tę pierwszą twórczość do szuflady.
Terapeutka z Wałbrzycha
Pojechała do Wałbrzycha i zaczęła pracować jako psychoterapeutka w tamtejszej poradni zdrowia psychicznego. Wciągnęła ją taka działalność. Pomagała zakładać w tym mieście pierwsze kluby anonimowych alkoholików.
W wieku 24 lat urodziła syna – Zbyszka. Jego tatą był również psycholog, z którym Olga Tokarczuk prowadziła grupy integracyjne i treningi interpersonalne. Zbyszko swoją karierę zawodową potraktował podobnie jak kiedyś rodzice – ukończył studia w kierunku psychologii społecznej.
Pisarka z Krajanowa i Wrocławia
Przed 26 laty Olga Tokarczuk znalazła swój kolejny dom w Krajanowie – położonym w powiecie Kłodzkim, w gminie Nowa Ruda. Dziś swoje życie dzieli z drugim mężem Grzegorzem Zygadło, który jest pierwszym recenzentem jej książek i tym, który dogląda wszystkich spraw, zwłaszcza wtedy, gdy pisarka jest w kolejnej ze swoich niezliczonych już podróży.
We Wrocławiu, w domu na Krzykach, osiedli zaś przed 13 laty. Ale związek pisarki z naszym miastem trwa o wiele dłużej, bo zawsze – jak powiedziała – poruszała się „po zamaszystej orbicie wokół planety Wrocław”. Pierwszy raz była tu pod koniec lat 60., jako 6-letnie dziecko. Uderzyła ją wtedy przerażająca pustka, efekt – jak wyjaśniła jej mama – wojennych zniszczeń.
Jej przeznaczenie – literatura
To proza stała się koronną „bronią” Olgi Tokarczuk. Pisała oczywiście także wiersze, ale chyba nie zrosła się jednak tak mocno z liryką, jak z epiką właśnie.
Zadebiutowała w w 1979 r. na łamach „Na przełaj”, gdzie publikowała pierwsze opowiadania pod pseudonimem Natasza Borodin. Pierwsza powieść, która wyszła spod jej pióra, to była „Podróż ludzi Księgi”. To był rok 1993. Swoje utwory pisarka zamieszczała także w „Mandragorze”.
Potem były następne powieści, m.in. – „E.E.” (1995), „Prawiek i inne czasy” (1996), zbiór opowiadań „Szafa” (1997), powieść „Dom dzienny, dom nocny” (1998), „Ostatnie historie” (2004), „Bieguni” (2007) – nad którymi pracowała trzy lata.
Więcej o twórczości Olgi Tokarczuk przeczytasz TUTAJ.
Twórczość Olgi Tokarczuk została przełumaczona na ponad 35 języków. Jest laureatką The Man Booker International Prize 2018 za powieść „Bieguni”, dwukrotnie otrzymała Nagrodę Literacką „Nike” za powieści: „Bieguni” i „Księgi Jakubowe” (2015).
Działaczka
Olga Tokarczuk współorganizowała Festiwal Opowiadania, podczas którego autorzy krótkich form literackich z Polski i zagranicy prezentują swoją twórczość. Prowadziła warsztaty prozatorskie w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim, a także zajęcia z twórczego pisarstwa na Uniwersytecie Opolskim.
Od 2015 r. organizuje w Nowej Rudzie i okolicach Festiwal Góry Literatury, w programie są akcje edukacyjne, debaty, koncerty, panele, pokazy, spotkania, Noworudzkie Spotkania z Poezją, warsztaty (filmowe, kulinarne i literackie) oraz wystawy.
Współpracowała z Partią Zielonych i była członkinią redakcji „Krytyki Politycznej”. Jest feministką i wspiera działania na rzecz ochrony środowiska, praw zwierząt oraz równouprawnienia. Bierze udział w paradach równości.