W radiu powiedzieli, że na rynku warzywnym pojawiły się nowalijki. Jeden producent nawet chwalił się, że szczypiorek i rzodkiewkę, co mu tak pięknie wyrosły, prawie za „bezcen” sprzedaje. Nie dopowiedział tylko, gdzie te warzywka „upędził” – ja mam pewność, że w jakiejś szklarni…
Kiedyś to na nowalijki czekało się z utęsknieniem i jak Bóg przykazał – co najmniej do drugiej połowy kwietnia. Wtedy to bowiem pierwsze PRAWDZIWE młode warzywa wyrywa się z gruntu, gdzie rosły i dojrzewały ogrzane słońcem, owiane wiatrem i zraszane także zwykłym deszczem. I to są autentyczne rarytasy.
Ale rzeczywiście za chwilę stragany w warzywniakach czy na jarmarkach obrosną w kolorowe i często nawet pachnące pomidory, ogórki, koperek, dymkę, szczypior, szpinak, marchewkę, sałatę, rzodkiewkę, a sprzedający będą je reklamowali jako „krajowe nowalijki”. I niby żadnego oszukaństwa w tym nie ma, bo owe nowalijki rzeczywiście u nas wyrosły, tyle że na razie na 100 procent w zagłębiach szklarniowych. Wyposzczeni po zimie (choć import „dopieszcza nas” przez cały rok obficie spryskanymi konserwantami warzywnymi delicjami z dalekich krajów!), nie zastanawiamy się bardzo, jakie to walory, oprócz wyglądu, mają nowalijki spod szkła. A jednak czasami wypadłoby, zwłaszcza gdy chcemy młodymi warzywkami częstować najmłodsze dzieciaki.
Prosto z hodowli
Wczesnowiosenne warzywa szklarniowe co prawda z czarnej ziemi wyrastają, ale żeby pójść i w ilość, i w wielkość, która nada się do sprzedaży, trzeba im pomóc. Wynagrodzić niedostatek brakujących zimą – słonecznego światła i naturalnego, o odpowiedniej temperaturze wpływu powietrza. Dlatego grunt obficie zasila się nawozami azotowymi (przelany zbyt hojną ręką azot może „wyprodukować” szkodliwe azotyny!), a to sprawia, że nowalijki z hodowli mają jednak gorszy smak i zapach, no i mniej tak ukochanych przez wszystkich witamin.
Wytrzymaj na mrożonym!
Jeśli interesują cię tylko pełnowartościowe nowalijki, a tych jeszcze ani widu, ani słychu – sięgnij po mrożonki. Produkuje się je z warzyw najlepszego gatunku, to znaczy takich, które zostały zebrane w najlepszym dla nich czasie. Zwłaszcza gdy w twojej kuchni stołują się małe dzieci – to będzie najbezpieczniejsze wyjście. A jeśli już sięgasz po szklarniowe nowalijki, nie rób tego za często. Lepiej dmuchać na zimne i trzymać azotany na dystans.
Same „prawdziwki”
Wniosek z powyższych wywodów jest taki, że najlepiej kupować i warzywa, i owoce wtedy, gdy natura zaplanowała ich „przyjście na świat”, bo wtedy są najzdrowsze i najsmaczniejsze. Pole do popisu mają tutaj działkowcy, którzy sprzedają swoje ogródkowe plony w kilka godzin po ich zebraniu i najczęściej po bardzo korzystnych cenach.
Zobacz, jak przedstawia się nowalijkowy kalendarz, czyli jakie warzywa i owoce, naturalnie wyhodowane i zebrane, pojawiają się w poszczególnych miesiącach w sprzedaży. Pamiętajmy jednak o tym, że termin zbiorów może niekiedy ulec zmianie – wszystko zależy od tego, co „wisi w powietrzu”. Wyjątkowo lekka zima wskazuje, że szybko zaczniemy pałaszować smaczne nowalijki, chyba że jeszcze wiosenne przymrozki przystopują te nasze zakusy.
KWIECIEŃ - warzywa: botwinka, rzodkiewka; owoce: rabarbar
MAJ – warzywa: młode ziemniaki, rukola, sałata, szczaw; owoce: pierwsze truskawki
CZERWIEC – warzywa: bób, brokuły, cukinia, fasolka szparagowa, kalafior, kalarepa, liście selera, młoda marchewka, młody por, natka pietruszki z gruntu, szparagi, szpinak, pierwsze ogórki; owoce: agrest, czereśnie
LIPIEC – warzywa: zielony groszek, pomidory; owoce: arbuz, brzoskwinie, maliny, nektarynki, porzeczki, śliwki, wiśnie
SIERPIEŃ – warzywa: bakłażany, buraki, fasola, kukurydza, młoda kapusta, papryka, patison; owoce: poziomki, jagody, winogrona
WRZESIEŃ – warzywa: brukselka, cykoria, dynia; owoce: gruszki, jabłka, jeżyny, pigwa, żurawina
PAŹDZIERNIK – warzywa: korzeń pietruszki i selera
MaWi
fot. sxc.hu
