Blok tematyczny związany z art. 30. daje przestrzeń do dyskusji nad kwestiami fundamentalnymi, a jednocześnie takimi, o jakich nie myśli się na co dzień. Przeżywanie żałoby, odchodzenie, związane z tym przeżycia to podstawa ludzkiej egzystencji. Co się dzieje z ciałem po śmierci? Jak się do niej przygotować? Jakie prawa ma rodzina zmarłego? Jakie jest do tych problemów podejście Polaków? Twórcy postarają się zrozumieć, jak można w godny sposób przygotować się na koniec i czym właściwie jest prawo do zachowania godności osobistej.

Konstytucja RP

Art. 30.

1. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Program artykułu (częściowo dostępny)

• 11.00 Czytania performatywne: „Wielkie nadzieje”, reż. Laura Sonik, „Rowerek”, reż. Aleksandra Barczyk (łącznie 40 min) — online
• 12.00 Spektakl „Historja”, reż. Dorota Bator (70 min) — audiodeskrypcja, PJM, napisy
• 13.30 Spektakl „Hercia”, reż. Ada Tabisz (40 min) — audiowstęp, tłumaczenie cieniowe PJM
• 14.30 Dyskusja „Art. 30 [Godność osobista]” (ok. 90 min) — PJM, online z PJM
• Wydarzenia dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.

Czytania performatywne

„Wielkie nadzieje” w reż. Laury Sonik

Dwa pociągi opuszczają jednocześnie stolicę Białorusi. Jeden pasażerski, porusza się po trasie Mińsk–Warszawa. Drugi to specjalny pociąg do przewożenia więźniów do miejsc pozbawienia wolności na linii Mińsk–Mohylew. W każdym z nich znajdują się trzy postacie. W pierwszym prowadzą dialog w wagonie restauracyjnym, a w drugim – w więziennym wagonie specjalnego pociągu. Podróż pierwszym pociągiem zakłada happy end, ocalenie przez emigrację, osiągnięcie wyimaginowanej utopii w Polsce, a podróż drugim oznacza długie uwięzienie lub śmierć w kolonii o zaostrzonym rygorze pod Mohylewem. W wagonie restauracyjnym rozmowa toczy się zatem o rodzinie, pracy i życiu codziennym, a w wagonie więziennym – o doświadczeniu więźnia, wolności, sprawiedliwości i sensie nieuchwytnego życia. Wspólnym mianownikiem tych dwóch rozmów, miejscem ich przecięcia się, są wspomnienia rewolucyjnych wydarzeń na Białorusi.

Scenariusz: Vital Ione Reżyseria: Laura Sonik

Rowerek” w reż. Aleksandry Barczyk

Każda staruszka była kiedyś dziewczynką. Na podwórku grała w Piekło–Niebo, miała (albo i nie): swój niebieski rowerek, szmacianą lalkę i… rodziców. Przez całe życie nie potrafiła rozstać się ani z rowerkiem, ani z lalką… ani z rodzicami. Po latach dziewczynka wyrosła na staruszkę. Jak dzieciństwo wpływa na nasze życie? Kiedy daje siłę, a kiedy ją odbiera?

Scenariusz i reżyseria: Aleksandra Barczyk

Dyskusja

Dyskusja nad art. 30. w dużej mierze będzie się wiązała z momentami granicznymi, w których przekraczane są granice godności osobistej. To może być odchodzenie, próba godnego zakończenia życia lub próba radzenia sobie z odejściem bliskiej osoby.  

Spektakle

W „Historji” pojawia się jeden z najstarszych i najważniejszych motywów w historii ludzkości – godzenie się ze śmiercią. Co jest istotą opowieści i czy opowieść wystarczy, by poradzić sobie z utratą bliskiej osoby? Spektakl opiera się na wywiadach z opowiadaczami – grupą ludzi zawodowo zajmujących się opowiadaniem historii. 

W spektaklu „Hercia” eksplorowane są tematy samotności, radzenia sobie z nią oraz przeżywania żałoby. Pozornie bohaterowie „Herci” nie mają ze sobą wiele wspólnego. Łączy ich tylko wspólne poszukiwanie miłości.