Architektura we Wrocławiu

Data aktualizacji: 2023-09-06

Fascynującą podróżą w czasie może być poznanie zabytków architektury Wrocławia. Warto ją zacząć od Ostrowa Tumskiego, najstarszej części miasta i dominującej w jego panoramie katedry - budowli gotyckiej z XIII i XIV wieku, w 1992 roku wyposażonej w nowe hełmy.

Na uwagę zasługuje również piętrowy, halowy kościół św. Krzyża. Ratusz ufundowany w 1288 roku przez księcia Henryka IV Probusa, uchodzący za jedno z efektowniejszych dzieł gotyku na Śląsku. Wymienione kościoły z kilkunastoma innymi stanowią wyjątkowy na skalę europejską zestaw budowli o charakterystycznych konstrukcjach gotyckich. Perłą wrocławskich zabytków jest późnogotycki , jeden z najpiękniejszych w Europie. Na szczególną uwagę zasługuje wschodnia i południowa fasada pełna filigranowych rzeźb. Szereg wyjątkowo atrakcyjnych obiektów architektonicznych położonych jest wzdłuż głównej osi miasta, którą wytycza ulica Świdnicka. Należy wymienić tutaj gotyckie kościoły, klasycystyczną operę, budynki hotelu "Monopol" i domy towarowe.

Największą atrakcją barokowego zespołu budynków uniwersytetu jest Aula Leopoldyńska. Niezwykłe bogactwo malowideł ściennych i rzeźbień świadczy o wyjątkowym charakterze tego zabytku. Ciekawostką jest stworzenie iluzji wydłużenia sali i podwyższenia jej sufitu.

Wiele wartościowych dzieł architektury powstało we Wrocławiu w pierwszej połowie XX wieku. Za budynki prekursorskie w konstrukcji żelbetowej uznano Halę Stulecia Maxa Berga, Halę Targową Richarda Pluddemanna oraz Dom Towarowy (obecnie bank) przy ulicy Łaciarskiej, projektu Hansa Poelziga. Dom towarowy "Kameleon", zwracający uwagę elewacją pokrytą trawertynem i oryginalnym okrągłym narożnikiem, został zaprojektowany przez wielkiego niemieckiego architekta Ericha Mendelsohna w 1927 roku. W tym samym okresie we Wrocławiu stanął "Wertheim" (obecnie Dom Handlowy Renoma), dzieło architekta Hermanna Dernburga. To sztandarowe dzieło europejskiego modernizmu – z ekspresyjną kompozycją, czytelnym układem przestrzennym oraz prostą i funkcjonalną formą typową dla tego nurtu architektury. Za wybitne dzieło uznana jest również ceglana wieża ciśnień przy ulicy Na Grobli, zbudowana latach 1866-1871 wg projektu Johna Moore'a i Christiana Johanna Zimmermanna.

W latach dwudziestych wybudowano we Wrocławiu kilka nowoczesnych osiedli dla uboższych grup społecznych. Osiedla: Biskupin, Sępolno, Grabiszyn, Pilczyce, Kowale, Muchobór czy Księże Małe, projektowali indywidualnie różni architekci. Były one bardzo funkcjonalne, wyposażone w sklepy, szkoły, tereny zielone, obiekty rekreacyjne itp. Osiągnięcia architektów podsumowała w 1929 roku wystawa pod nazwą "Mieszkanie i miejsce pracy", w niemieckim skrócie WUWA. Specjalnie na wystawę wybudowano m.in. uchodzący za wybitne dzieło XX wieku dom dla samotnych przy ulicy Kopernika według projektu Hansa Scharouna.

Najciekawszymi przykładami współczesnej architektury Wrocławia są przede wszystkim kościoły. Wymienić tu można kościół Ducha Świętego przy ulicy Bardzkiej, kościół Matki Bożej przy ulicy Wejherowskiej, kościół Chrystusa Króla przy ulicy Młodych Techników.

Do ciekawych budynków współczesnych należy Centrum Medyczne "Dolmed" przy ulicy Legnickiej.

W panoramę miasta wpisało się osiedle Grunwaldzkie z budynkami o charakterystycznych elewacjach. Specjalnością wrocławską stało się w ostatnich latach tzw. budownictwo plombowe. Plomby, często o wyszukanej architekturze, ożywiają monotonię ulic.

Wydaje się, że wyjątkowa dynamika budownictwa tego typu jest zwiastunem rychłych zmian jakościowych i ilościowych we wrocławskiej architekturze.

Zdjecie Redakcja www.wroclaw.pl

Redakcja www.wroclaw.pl