Jury Angelusa ogłosiło werdykt w sobotni wieczór (15 października) podczas uroczystej gali w Teatrze Muzycznym Capitol. Varujan Vosganian został podwójnym laureatem nagrody. Głosami czytelników otrzymał najpierw Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej. - Sztuka nie powinna tworzyć wniosków. Wnioski zabijają sztukę. Sztuka jest rodzajem świadectwa i to czytelnicy tworzą wnioski, a każdy kto czyta staje się w pewien sposób pisarzem – mówił autor odbierając nagrodę przyznaną przez czytelników w internetowym głosowaniu.Chwilę później jego nazwisko, już jako laureata Nagrody Angelus, ogłosił ze sceny Mykoła Riabczuk, przewodniczący jury. Wcześniej powiedział: - Wybór nie był łatwy, bo w finale znalazło się siedmiu wspaniałych autorów i siedem książek, z których każda zasługuje na nagrodę. Wybraliśmy laureata po długich i trudnych dyskusjach.
Vosganian, rumuński Ormianin jest autorem „Księgi szeptów”, wydanej przez wrocławskie Książkowe Klimaty w tłumaczeniu Joanny Kornaś-Warwas, która także tego wieczoru odebrała nagrodę dla tłumacza nagrodzonej książki.
„Księga szeptów”, wyróżniająca się niezwykle misterną konstrukcją, opowiada o ludobójstwie Ormian w 1915 roku, którego dopuścili się Turcy. To nie tylko opis tragedii, ale przede wszystkim upomnienie się o pamięć ofiar. Turcja nigdy nie uznała mordów na Ormianach za ludobójstwo, konsekwentnie władze tureckie zacierały i zacierają ślady tego wydarzenia. Zachowało się niewiele dokumentów na ten temat, ci, którzy przeżyli i byli świadkami odchodzą lub odeszli, w Turcji jest to temat tabu. Vosganian upomina się o zamordowanych wówczas Ormian, a mogło ich być nawet 1,5 miliona. „Księga szeptów” to pierwsza powieść Varujana Vosganiana, który jest nie tylko pisarzem i poetą ale także uznanym ekonomistą i politykiem. Książka ukazała się w 2009 roku i doczekała się już 2 wznowień.
- Kiedy trzy lata temu po raz pierwszy spotkałem się z Joanną Kornaś-Warwas i zgodziłem się, by przełożyła moją książkę na polski, to jeden z argumentów, którego użyła, przedstawiając ją wydawnictwom, był taki, że książka może zdobyć właśnie nagrodę Angelus – wspominał Varujan Vosganian. - Wierzę, że opisując tragedię o takim wymiarze opisałem wszystkie tragedie tego świata. Wielkie tragedie nie mają jednego języka. W historii śmierć jest pojęciem abstrakcyjnym, wyrażonym cyframi z dużą ilością zer, w literaturze nie ma cyfr, każdy umiera i cierpi za siebie – mówił pisarz odbierając Nagrodę Angelus z rąk Rafała Dutkiewicza, prezydenta Wrocławia. - Jeśli mamy uleczyć ludzkość, to nie będzie to droga przez politykę ani historię, ale przez kulturę. Kultura jest „drogą do Damaszku”, przez którą zostaniemy zbawieni.
- O ludobójstwie Ormian wiedziałem jeszcze przed swoim urodzeniem – mówił po odebraniu nagrody Varujan Vosganian. - W Rumunii mieszka jedna z najstarszych ormiańskich społeczności w Europie. Pochodzą z niej znaczące dla Rumunii postaci, które odegrały ważną rolę w historii i w społeczeństwie. Wielu Ormian znalazło tu swój dom po rzezi, której dokonali Turcy w 1915 roku. Ja jestem wnukiem ocalonych. Nie było nam łatwo w czasach reżimu Ceaușescu. Nie mogliśmy organizować się ani działać. Byliśmy skupieni wokół naszego kościoła i w ten sposób ocaliliśmy naszą pamięć. Kiedy zasiadałem w rumuńskim parlamencie reprezentowałem nie tylko Rumunów, ale też moją społeczność. Wielu Ormian z Bliskiego Wschodu prosi dziś o azyl w Europie, szukają go także w Rumunii i teraz ja, potomek ormiańskich uchodźców, potwierdzam ich ormiańskie korzenie.
Varujan Vosganian był w rumuńskim rządzie ministrem finansów: - Kiedyś zapytano mnie o to, którą funkcję uważam za ważniejszą – ministra, czy poety. Odpowiedziałem, że na stanowisku ministra może zastąpić mnie każdy, ale gdybym się nie urodził nie powstałyby moje wiersze.
Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus przyznaje miasto Wrocław. Laureata wybiera jury w składzie: przewodniczący Mykoła Riabczuk, prof. Stanisław Bereś, Piotr Kępiński, Ryszard Krynicki, Tomasz Łubieński, Krzysztof Masłoń, Justyna Sobolewska, Mirosław Spychalski, prof. Andrzej Zawada. Autor nagrodzonej książki otrzymuje statuetkę projektu Ewy Rossano oraz 150 tysięcy złotych. W przypadku gdy Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus trafia w ręce zagranicznego pisarza, osobną nagrodę za przekład (20 tys. zł) odbiera tłumacz. Funduje ją Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa z Wałbrzycha.
