Światowy Dzień FAS obchodzony corocznie 9 września, ma uświadomić przyszłym matkom skutki picia alkoholu w ciąży. Przede wszystkim jego negatywnego wpływu na rozwój płodu, a w przyszłości – na rozwój dziecka.
FAS - choroba, której można uniknąć
Alkoholowy Zespół Płodowy wynikający z nadużywania alkoholu przez kobiety w ciąży, diagnozowany jest średnio jeden-dwa razy na tysiąc urodzeń. Więcej jest przypadków tzw. częściowego FAS, które są wynikiem zażywania alkoholu nawet w niewielkich ilościach.
– Bezpiecznie jest przyjąć, że każda ilość alkoholu może nieść ryzyko dla dziecka. Pamiętajmy, że płód wypija tyle samo ile matka, ale konsekwencje są o wiele groźniejsze, bo płód nie potrafi obronić się przed trucizną. Trawi on alkohol znacznie dłużej niż matka – mówi dr Małgorzata Czyżewska z Oddziału Neonatologicznego Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu, konsultant wojewódzki w dziedzinie neonatologii.
Wideo zrealizowane na zlecenie Wydziału Zdrowia UM we Wrocławiu
Noworodki
Noworodki z FAS często mają małą masę urodzeniową oraz charakterystyczny wygląd zewnętrzny. Natomiast najpoważniejszą konsekwencją picia alkoholu przez przyszłe matki, jest uszkodzenie centralnego układu nerwowego dziecka. A to już jest z reguły nieodwracalna zmiana. Zdarza się też, że skutków tych zaburzeń „na pierwszy rzut oka”, nie widać lub pojawiają się w późniejszym okresie.
Czytaj także: Przemoc w rodzinie. Czym jest, jak ją rozpoznać?
Okres przedszkolny i szkolny
Badania przeprowadzone w Polsce przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w latach 2012-2014 dowodzą, że zaburzenia neuropsychiatryczne wynikające z picia alkoholu przez matkę w ciąży dotyczą ok. 2% dzieci w wieku 7-9 lat. Oznacza to, że FAS występuje znacznie częściej niż choroby spektrum autystycznego (1,5%) lub zespół Downa (0,1%) i stanowi duży procent pacjentów, wymagających wczesnej, wieloprofilowej opieki neuropsychiatrycznej.
W okresie przedszkolnym występują objawy nadpobudliwości, często utrzymuje się nadwrażliwość na różnego rodzaju bodźce. Funkcje motoryczne i poznawcze dziecka pozostają na obniżonym poziomie. Dzieci łatwo się złoszczą, denerwują. Nie są też w stanie nawiązać prawidłowych relacji z rówieśnikami. Jednocześnie obce im jest poczucie zagrożenia.
Plakat Wydziału Zdrowia UM we Wrocławiu odnośnie Światowego Dnia FAS
W okresie szkolnym dzieci te mają trudności z dopasowaniem się do grupy rówieśniczej i podświadomie wybierają zabawy z młodszymi dziećmi, przez które są rzadziej odrzucane. Przy okazji ujawniają się u nich problemy z dostosowaniem się do zasad i przestrzeganiem norm społecznych.
Natomiast w okresie dojrzewania, dzieci z FAS, nierzadko wymagają pomocy psychiatrycznej.