39. rocznica powstania NSZZ „Solidarność” [ZDJĘCIA]

- To była spontaniczna akcja. Po przeczytaniu postulatów zablokowaliśmy wyjazd z zajezdni. Zrobiliśmy to dwoma autobusami – tak początek strajku 26 sierpnia 1980 roku wspominał nieżyjący już Tomasz Surowiec, wtedy kierowca MPK, później działacz „Solidarności”.

Wrocławskie MPK jak stocznia gdańska

W ten sposób Wrocław włączył się w ogólnopolski strajk wspierający gdańskich stoczniowców. Dwa Jelcze – 272 MEX oraz 043 – popularnie nazywane „ogórkami”, zablokowały wyjazd z zajezdni. Żaden wóz nie wyruszył na trasę. Gdy wiadomość zaczęła się rozchodzić, do akcji przyłączyły się kolejne zajezdnie, a kierowcy, którzy zdążyli już wyjechać, wracali z powrotem. Komunikacja miejska została sparaliżowana.

- Zajezdnia autobusowa przy ul. Grabiszyńskiej to nasz odpowiednik gdańskiej stoczni – mówi Krzysztof Balawejder, prezes MPK Wrocław, który wziął udział w niedzielnych obchodach 39-rocznicy tamtych wydarzeń.

Prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka podczas uroczystości reprezentował skarbnik miasta, Marcin Urban. Fot. Bartosz Moch

W kraju panowała blokada informacyjna, ale braku komunikacji miejskiej po prostu nie dało się nie zauważyć. Do mieszkańców od razu dotarło, że Wrocław przyłączył się do strajku. Niedługo potem na Dolnym Śląsku stanęło 180 zakładów pracy.

Tak narodziła się we Wrocławiu „Solidarność”. Po porozumieniach sierpniowych komitet strajkowy, któremu przewodniczył pracownik MPK Jerzy Piórkowski, przekształcił się w Międzyzakładowy Komitet Założycielski Niezależnego Związku Zawodowego. Z MPK związana jest również inna legenda sierpnia 80 – Władysław Frasyniuk.

- Rola wrocławskiego MPK w procesie przemian polityczno-społecznych w latach 80. ubiegłego wieku miała doniosłe znaczenie dla dalszych losów całej „Solidarności” i walki o demokrację. Jestem dumny, że pracownicy MPK przyczynili się do powstania wielomilionowego ruchu społecznego, który sprzeciwił się władzy komunistycznej. Gotowość poświęcenia swojego bezpieczeństwa na rzecz wspólnego dobra powinna być dla nas wszystkich przykładem. Byli bohaterami swoich czasów – dodaje Krzysztof Balawejder.

Centrum Historii Zajezdnia przy ul. Grabiszyńskiej

Dziś na terenie historycznej zajezdni działa Centrum Historii Zajezdnia, gdzie można poznawać trudną drogę prowadzącą do bezprecedensowego, bo pokojowego, bez przelewu krwi, odzyskania przez Polskę suwerenności.

Pracownicy MPK wrócili do pracy 1 września, dopiero wtedy, gdy z Gdańska wrócili ich przedstawiciele i potwierdzili, że porozumienie z władzą zostało podpisane. W związku z obchodami tych historycznych wydarzeń na obiektach MPK zawisły w niedzielę flagi NSZZ „Solidarność”.

Z okazji obchodów 39. rocznicy powstania Solidarności 31 sierpnia na terenie zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej zaplanowano koncert wROCK for Freedom – Legendy Rocka, a 7 września odbędzie się 29. Bieg Solidarności.