Nestor wrocławskiej architektury i jeden z najbardziej znanych architektów powojennego Wrocławia brał aktywny udział w odbudowie zniszczonego miasta. Jego najbardziej znane zrealizowane projekty to budynek Szkoły Podstawowej nr 84 przy ulicy Łukasza Górnickiego 20 i wyjątkowy pod względem konstrukcyjnym kościół św. Wawrzyńca przy ulicy Odona Bujwida we Wrocławiu. Jest także współautorem kompleksu mieszkalno-usługowego Kościuszkowska Dzielnica Mieszkaniowa przy placu Tadeusza Kościuszki, zaprojektowanego przez zespół architektów pod kierunkiem Romana Tunikowskiego.
W latach pięćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego wieku był związany z biurem projektowym Miastoprojekt Wrocław, w którym pełnił funkcję głównego projektanta inwestycji szkolnych. Za swoje osiągnięcia otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń, między innymi tytuł Budowniczego Wrocławia w 1960 roku, a w roku 2012 Złotą Odznakę Stowarzyszenia Architektów Polskich i Odznakę za 60-lecie pracy twórczej przyznaną przez wrocławski oddział SARP.
60 lat architektury
Zenon Prętczyński jest także autorem wielu wspomnień o wrocławskiej architekturze i jej twórcach oraz kilkudziesięciu artykułów poświęconych kulturze Wrocławia, publikowanych na łamach lokalnego wydania „Gazety Wyborczej”.
Wystawa w Muzeum Architektury podsumowuje ponad sześć dekad jego twórczości – od pierwszych prac konkursowych z 1952 roku, przez kilka dziesięcioleci projektów i realizacji aż po współczesne koncepcje założeń pomnikowych i architektonicznych.
Ważne miejsce wśród nich zajmuje jedna z najważniejszych w powojennej historii miasta realizacji architektoniczno-urbanistycznych, czyli Kościuszkowska Dzielnica Mieszkaniowa, wybudowana w latach 1954–1956, zaprojektowana przez Romana Tunikowskiego wspólnie z zespołem architektów związanych z Miastoprojektem Wrocław. Tablica upamiętniająca twórców projektu, umieszczona przy arkadowych podcieniach KDM-u, została uroczyście odsłonięta 28 kwietnia 2014 roku.
Z lat sześćdziesiątych pochodzą zaprezentowane na wystawie projekty i archiwalne fotografie dolnośląskich szkół, jakie Zenon Prętczyński zaprojektował dla Wrocławia, Oleśnicy, Świdnicy, Wałbrzycha, Karpacza i Szklarskiej Poręby, a z lat siedemdziesiątych – koncepcje założeń mieszkalnych i mieszkalno-usługowych, między innymi budynków w Jeleniej Górze z nowatorskimi ówcześnie garażami podziemnymi i osiedla mieszkaniowego w Strzelinie.
Na szczególną uwagę zasługują projekty konkursowe sygnowane przez tzw. Wrocławską Trójkę Konkursową – architektów Wiktora Jackiewicza, Zenona Prętczyńskiego i Romana Tunikowskiego.
Plany z rozmachem
Projekty te charakteryzują się dużym rozmachem w planowaniu rozwoju tak ważnych punktów miasta, jak place Grunwaldzki, Społeczny i Dominikański, oś ulicy Powstańców Śląskich i teren przy Poczcie Głównej we Wrocławiu. Zenon Prętczyński brał również udział w konkursach na opracowanie nowego planu architektoniczno-urbanistycznego dla centrum Opola, Dzierżoniowa i Kalisza. Uczestniczył także w konkursach zagranicznych, między innymi w konkursach na koncepcję centrum miasta w Tel-Awiwie i Karlsruhe czy gmach Opery Narodowej w Budapeszcie.
Oprócz dokonań architektonicznych na wystawie zaprezentowano także rysunki będące impresjami z licznych podróży architekta oraz zapiski i teksty Zenona Prętczyńskiego, w których dzieli się on swą drugą pasją – zamiłowaniem dla historii Wrocławia i postaci oraz wydarzeń, które miały na tę historię największy wpływ. W swych wspomnieniach barwnie opisuje miasto i jego mieszkańców, a także z szacunkiem wspomina swoich dawnych mistrzów i przyjaciół.
Wystawa „Zenon Prętczyński. Architekt” w Muzeum Architektury czynna od 10 kwietnia do 10 maja.
