Czy e-sąd pomoże mi szybko odzyskać pieniądze pożyczone sąsiadowi? Co zrobić, gdy nie zgadzam się z orzeczeniem takiego sądu? Jak się bronić, gdy konto zajął mi już komornik? Czy potrzebny jest podpis elektroniczny, aby kontaktować się z sądem przez internet - na te i wiele innych pytań specjalnie dla czytelników Money.pl odpowiada radczyni prawna Gabriela Bar z Kancelaria Radców Prawnych Gabriela Bar & Małgorzata Rojowska s.c.
Czym jest sąd elektroniczny (e-Sąd)?
Sąd elektroniczny, tzw. e-Sąd, to VI Wydział Cywilny Sądu Rejonowego Lublin-Zachód, który rozpoznaje wszystkie sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Sąd ten znajduje się w Lublinie, ul. Boczna Lubomelskiej 13. W sądzie tym jednak nie odbywają się tradycyjne papierowe postępowania ani rozprawy z udziałem stron. Działa on bowiem poprzez portal internetowy www.e-sad.gov.pl.
Portal ten służy do:
- wnoszenia pozwów o zapłatę w formie elektronicznej,
- elektronicznej komunikacji stron postępowania z e-Sądem,
- uzyskiwania wglądu do elektronicznych akt sprawy,
- weryfikacji treści elektronicznych nakazów zapłaty i klauzul wykonalności,
- składania elektronicznych wniosków o wszczęcie egzekucji na podstawie elektronicznego tytułu wykonawczego.
Jakie postępowanie może toczyć się przed e-Sądem? Na czym ono polega?
e-Sąd rozpoznaje sprawy wyłącznie w elektronicznym postępowaniu upominawczym (zwanym w skrócie EPU), które jest jednym z postępowań szczególnych przewidzianych przepisami Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Postępowanie to ma zastosowanie w każdej sprawie o zapłatę (tzn. takiej, w której powód domaga się zasądzenia roszczenia pieniężnego).
W elektronicznym postępowaniu upominawczym nie mogą jednak być dochodzone roszczenia, które stały się wymagalne wcześniej niż w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu. Jeśli zatem w danej sprawie data wymagalności kwoty wskazanej w pozwie będzie wcześniejsza niż trzy lata poprzedzające złożenie pozwu, e-Sąd podejmie decyzję o braku podstaw do wydania nakazu i przekaże sprawę do tradycyjnego papierowego postępowania - do sądu właściwości ogólnej pozwanego.
Strony mają w postępowaniu przed e-Sądem takie same prawa, jak w tradycyjnym postępowaniu sądowym. W pozwie należy jednak podać m.in. numer PESEL lub NIP pozwanego będącego osobą fizyczną (lub numer z rejestru KRS lub innego rejestru, ewentualnie NIP dla pozwanego nie będącego osobą fizyczną), aby nie było wątpliwości co do tożsamości pozwanego. Pozwala to na uniknięcie sytuacji, w której postępowanie mogłoby być prowadzone przeciwko niewłaściwej osobie, tylko ze względu na zbieżność imion i nazwisk lub nazwy.
Charakterystyczną cechą EPU jest forma komunikacji stron tego postępowania z e-Sądem: istnieje możliwość (a dla powoda wręcz obowiązek) dokonywania czynności procesowych (składania pozwu i innych pism procesowych) bez wychodzenia z domu. Koniecznym jest jednak dostęp do komputera i Internetu.
Mój sąsiad pożyczył ode mnie rok temu 1000 zł i mimo upływu terminu na zwrot pożyczki, nadal jej nie oddał. Czy mógłbym wnieść przeciwko niemu pozew do e-Sądu?
Tak, jak najbardziej. Interfejs EPU jest prosty w obsłudze i zawiera pouczenia dla użytkownika, jak przejść przez kolejne kroki składania pozwu. W razie wątpliwości warto skorzystać z broszur informacyjnych zamieszczonych na stronie głównej www.e-sad.gov.pl.
Pierwszym krokiem, jaki należy wykonać przed złożeniem pozwu jest rejestracja konta w systemie teleinformatycznym e-Sądu i uzyskanie certyfikatu służącego składaniu elektronicznego podpisu w ramach EPU.
Jak założyć i aktywować konto użytkownika EPU?
Na stronie www.e-sad.gov.pl należy wybrać zakładkę Zarejestruj konto i jako rodzaj rejestracji wskazać konto podstawowe. Następnie należy uzupełnić dane osobowe, w tym adres e-mail, który jest niezbędny do aktywacji konta i otrzymywania powiadomień z portalu e-Sądu. Dalszym krokiem jest podanie danych adresowych i danych dostępowych do systemu (wybrane hasło będzie potem tym, którego użytkownik będzie używał do logowania, należy je zatem zapamiętać). Po wypełnieniu wszystkich wymaganych pól, należy użyć opcji prześlij wniosek i oczekiwać na wiadomość e-mail z systemu e-Sądu, która umożliwi aktywację konta.
Aby aktywować konto użytkownika, należy przejść na stronę www podaną w wygenerowanej z portalu EPU wiadomości e-mail, przesłanej na adres wskazany przez użytkownika podczas rejestracji. W wiadomości tej podana jest także nazwa użytkownika, składająca się z cyfr.
Po dokonaniu aktywacji należy przejść na stronę główną www.e-sad.gov.pl i w panelu logowania wpisać nazwę użytkownika i uprzednio wybrane hasło.
W razie problemów technicznych z założeniem konta do dyspozycji użytkownika jest pomoc techniczna e-Sądu, z którą należy kontaktować się wysyłając e-mail na adres: pomoctechniczna#e-sad.gov.pl (znak # zastąp w adresie znakiem @ - ochrona przeciwspamowa).
Co to jest certyfikat i do czego jest mi on potrzebny?
Wniesienie pisma procesowego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, np. pozwu, wymaga jego podpisania. Skoro wszystkich czynności na portalu e-Sądu dokonuje się w postaci elektronicznej, również podpis musi mieć formę elektroniczną.
W EPU do składania podpisu elektronicznego służy certyfikat, który uzyskać można nieodpłatnie poprzez portal e-Sądu, po założeniu konta użytkownika. Po zalogowaniu na swoje konto, należy wejść w zakładkę Certyfikaty i faktury, wybrać opcję Wniosek o wydanie certyfikatu i wypełnić formularz wniosku. Na podstawie przesłanego wniosku Centrum Certyfikacji Elektronicznego Postępowania Upominawczego przesyła na adres e-mail użytkownika powiadomienie o wydaniu certyfikatu wraz z plikiem, który należy zapisać i następnie zainstalować na swoim komputerze. Jeżeli po pobraniu certyfikatu zostanie on utracony lub straci ważność (okres jego ważności wynosi 1 rok) należy ponownie wygenerować wniosek o wydanie certyfikatu.
W postępowaniu przed e-Sądem możliwe jest także posługiwanie się tzw. bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Użytkownik musi jednak wcześniej sam uzyskać bezpieczny podpis elektroniczny u wydawcy takiego podpisu.
Mam już konto użytkownika na portalu e-Sądu i certyfikat. Chciałbym teraz złożyć pozew. Co muszę zrobić?
Po zalogowaniu na konto użytkownika w lewym górnym rogu ekranu należy wybrać opcję: Złóż pozew, a następnie postępować zgodnie ze wskazówkami kreatora pozwu, który przeprowadza użytkownika przez kolejne etapy wypełniania formularza danymi dotyczącymi najpierw powoda, potem pozwanego, dowodów, roszczenia, żądanych kosztów, uzasadnienia itd.
Należy zwrócić uwagę, że definiując dane pozwanego (tj. wpisując dane osoby przeciwko której składany jest pozew) należy obowiązkowo podać numer PESEL lub NIP pozwanego będącego osobą fizyczną (ewentualnie numer KRS lub z innego rejestru lub NIP dla pozwanego nie będącego osobą fizyczną). Brak wskazania tych danych uniemożliwi przejście do kolejnego etapu wypełniania formularza pozwu.
Bardzo istotny jest także etap opisywania dowodów. W elektronicznym postępowaniu upominawczym do pozwu nie dołącza się dowodów, zatem e-Sąd wydaje orzeczenie na podstawie ich opisu. Stąd tak ważne jest, by prawidłowo podać wszystkie dane dotyczące powoływanych dowodów (rodzaj dowodu, numer identyfikacyjny, jeśli taki istnieje, data wystawienia dowodu). W polu Fakt podlegający stwierdzeniu należy dokładnie opisać, jaka okoliczność ma być wykazana za pomocą danego dowodu (np. zawarcie umowy przez strony, wezwanie pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia pieniężnego). Dodatkowo w polu Opis/Uzasadnienie należy opisać powoływany dowód. Jeśli np. dowodem jest rachunek lub faktura, należy opisać z jakiego tytułu został wystawiony, na jaką kwotę i z jakim terminem na zapłatę.
W dalszych krokach konieczne jest zdefiniowanie roszczenia, a także ewentualnych odsetek (ustawowych lub umownych).
Prawidłowe złożenie pozwu wymaga także uzasadnienia, tj. wskazania podstawy faktycznej dochodzonego roszczenia pieniężnego – jego źródła (np. umowa, czyn niedozwolony).
Po wypełnieniu formularza pozwu – należy wybrać opcję Prześlij pozew. Wówczas pozew zostaje zapisany w zakładceDokumenty do podpisania. Kolejnym krokiem jest podpisanie pozwu. Aby podpisać pozew, należy przejść do zakładkiDokumenty do podpisania, podkategoria Pozwy, a następnie wybrać opcję Podpisz pozew. Po jej kliknięciu należy wybrać właściwy certyfikat i złożyć podpis. Do składania podpisu elektronicznego w systemie e-Sądu konieczne jest zainstalowanie na komputerze najnowszej wersji bezpłatnego oprogramowania JAVA.
Ostatnim krokiem jest dokonanie opłaty od pozwu. Podkreślić należy, że dopiero moment uiszczenia opłaty od pozwu jest momentem złożenia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Czytaj więcej...
