Jest to wyjątkowa sposobność, aby z bliska obejrzeć rękopis, ponieważ na co dzień znajduje się on w specjalnym klimatyzowanym sejfie. Przy okazji można też usłyszeć wiele ciekawych historii związanych z powstawaniem wielkiego działa. Jak chociażby to, że Mickiewicz pisał „Pana Tadeusza” w Paryżu, w małym mieszkaniu nad stajnią. Do pokoju, w którym stało niewielkie drewniane biurko, dochodziły więc odgłosy rżenia koni, ale także nie zawsze przyjemne zapachy.
Pisarzowi w tym czasie towarzyszyli najbliżsi. Był on bardzo przewrażliwiony na punkcie tego, co tworzy. Krytycy nie szczędzili mu niezbyt pochlebnych uwag. Rodzina i przyjaciele musieli wiec go wspierać i często podtrzymywać na duchu, aby mógł w spokoju ukończyć swoją pracę.
Sam rękopis konserwowano dwa razy. W 1940 roku i kilka lat temu, już w samym Ossolineum. Jak zapewniają pracownicy, doczeka jeszcze wielu dziesiątek lat, bo jest zachowany w doskonałym stanie. Trochę gorzej przedstawia się sprawa z także cennymi brudnopisami. – W tych brulionach Mickiewiczowi zdarzały się często kleksy i papier jest narażony na żrące działanie atramentu – mówi Elżbieta Ostromęcka, kierownik działu rękopisów zakładu Ossolineum. Dzisiaj rękopis otwarty został na pierwszej stronie księgi czwartej. W gablocie znajdują się także wspomniane brudnopisy.
Głównym celem Programu "Pamięć Świata", który powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 roku, jest zwrócenie uwagi rządów i opinii publicznej na znaczenie oraz konieczność ochrony dziedzictwa dokumentacyjnego. Kryteria wpisu obiektów na Polską Listę Krajową są analogiczne do tych, jakie przyjęte zostały przez Międzynarodowy Komitet Doradczy Programu UNESCO dla listy międzynarodowej. Wpisywane na nią obiekty i kolekcje powinny przedstawiać szczególną wartość dla kultury lub historii polskiej lub innych kultur, jeśli znajdują się w zbiorach polskich instytucji. Wśród 11 zabytków wpisanych na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata" znalazły się także: Konstytucja 3 maja 1791 r., Złoty kodeks gnieźnieński z II poł. XI w. i Kronika Galla Anonima z XII w.
