System HydroProg jest obecnie eksperymentalnie wdrożony dla górnej Nysy Kłodzkiej i jej wybranych dopływów w Kotlinie Kłodzkiej. W ciągu ostatnich kilku lat miejscowości w tym obszarze były często zalewane nie tylko przez Nysę Kłodzką i mniejsze rzeki lub strumienie.
Nową metodę ostrzegania przed niektórymi zagrożeniami hydrologicznymi: wezbraniami wody w rzekach, powodziami, szybkimi zmianami stanu wody, przygotował prof. Tomasz Niedzielski, kierownik Zakładu Geoinformatyki i Kartografii Uniwersytetu Wrocławskiego i jego zespół. Fundusze na realizację projektu przyznało Narodowe Centrum Nauki.
- System ma na celu integrację dwóch elementów. Jeden to sieci obserwacyjne, czyli urządzenia, które są w terenie i automatycznie mierzą stany wody i przepływy – mówi prof. Niedzielski.
Starostwo Powiatowe w Kłodzku taką sieć ma już od 2002 r. To w sumie 22 posterunki w terenie, na każdym wykonywanych jest 96 pomiarów w ciągu doby.
Wyniki są do obejrzenia w Internecie
Wyniki pomiarów można obserwować za pośrednictwem Internetu, ale jest to wiedza na dany moment, bez informacji o dynamice rzeki w przyszłości.
Pomiary wykonywane automatycznie w terenie mogą zawierać błędne odczyty, m.in. przez usterki urządzeń pomiarowych. System HydroProg, działając w czasie rzeczywistym, wyszukuje takie sytuacje i je eliminuje.
Prof. Tomasz Niedzielski: – Jednym z naszych celów jest przygotowanie bazy danych bez błędów pomiarowych, a zatem zbioru danych hydrologicznych gotowych do modelowania i prognozowania.
Drugi element systemu to modele, które za pomocą równań matematycznych i fizycznych, uwzględniających różne zestawy danych, np. opad, stan wody, przepływ, parowanie, topografia terenu – pozwalają na obliczanie prognoz hydrologicznych.
Dla Kotliny Kłodzkiej można stworzyć bardzo wiele modeli, ale prawdopodobnie żaden nie będzie doskonały. I tu właśnie przydaje się system HydroProg.
- Nasz system to łącznik między systemem obserwacyjnym a modelem prognostycznym – wyjaśnia prof. Tomasz Niedzielski. - Do systemu HydroProg może być włączonych wiele modeli, a zespół badawczy szuka optymalnego rozwiązania. Analizujemy, który z nich jest najlepszy w określonej sytuacji synoptycznej, co nie jest dane raz na zawsze.
Modelom, które się częściej „myliły”, nadaje się mniejszą rolę, wybiera się te, który trafniej typował prognozę. Nie chodzi o wyciąganie średniej, lecz ważenie, tworzenie jednej prognozy ze wszystkich, ale w sposób inteligentny i automatyczny.
Tak prognoza kombinowana oparta na multimodelingu
HydroProg jako system został już zgłoszony w Urzędzie Patentowym. Można już obserwować jego eksperymentalne wyniki za pośrednictwem serwisu internetowego. System HydroProg zawiera również moduł ostrzegania o potencjalnym zagrożeniu, jego typie i lokalizacji, a ostrzeżenia przesyłane są pocztą elektroniczną i mogą być odbierane całą dobę i w czasie rzeczywistym.
- Obecnie prognozy dla eksperymentalnego wdrożenia dla zlewni górnej Nysy Kłodzkiej mają długość trzech godzin i są aktualizowane co 15 minut – mówi prof. Tomasz Niedzielski.
Na razie system funkcjonuje dla górnej Nysy Kłodzkiej i jej niektórych dopływów, ale w planach jest objęcie nim Górnej i Środkowej Odry.
Prof. Niedzielski: - Zresztą, nie ma ograniczeń w jego zastosowaniu w innych obszarach, w których funkcjonują sieci obserwacji hydrologicznych. To tylko kwestia rozbudowy i modyfikacji systemu.
wto
