Jaja są wszechobecne. Zarówno w swojej zdrowej postaci, jak i nieświeżej, popularnie nazywanej zbukami. Świeże jajo może nam wyjść tylko na zdrowie. Jaja z defektami w najlepszym przypadku odbiją się zgagą, w skrajnej – salmonellą, natomiast paniom, na przykład liczącym na konkretne „wnioski” (nie mylić z „nioskami”) po miłosnym uniesieniu, mogą przynieść kosmiczne rozczarowanie.
Kosmiczne jaja rządzą zresztą nie tylko światową kinematografią. Unoszą się też wysoko nad naszymi głowami, obrawszy np. formę, z jaką ludzkość styka się codziennie, pichcąc śniadanie na patelni. Bo czymże innym „na oko” może być taka Galaktyka Sadzone Jajko? W astronomii to NGC 7742, czyli mała galaktyka spiralna, przypominająca jako żywo sadzone jajo, bijące ze środka żółtym blaskiem. Znajduje się w gwiazdozbiorze Pegaza, w odległości 70 milionów lat świetlnych od naszych spiżarni. Odkrył ją 18 października 1784 r. William Herschel.
Komu sadzone, komu...?fot. Wikipedia
Prawie na wyciągnięcie ręki zaś, bo zaledwie na dystansie 3000 lat świetlnych, zwisa nad nami Mgławica Jajko (średnica 0,2 roku świetlnego), która usadowiła się w gwiazdozbiorze Łabędzia (całkiem logicznie!). Odkryta stosunkowo niedawno – w 1996 r. Centralna gwiazda tej mgławicy jest ukryta za ciemnym bąblem pyłu, a gdy „umiera”, odrzuca materię gwiazdową z prędkością 20 km/s. Różne fragmenty mgławicy mają różną gęstość, tworząc łuki pochodzące od czterech strumieni światła. Światło centralnej gwiazdy przebija się przez cieńsze części bąbla i jest odbijane od zewnętrznych warstw mgławicy.
Jajko, kaczątko, łąbędź... Takie tam skojarzenia, ale zjawisko nie do ogarnięcia!fot. Wikipedia
A żeby nie było, że w kosmosie niezdrowego powietrza nie uświadczysz, w odległości ok. 5000 lat świetlnych od naszego powonienia zalatuje siarką (w superstężeniu!) Mgławica Zepsute Jajko (długości 1,4 roku świetlnego), mieszcząca się w gwiazdozbiorze Rufy (a gdzieżby indziej miały się pałętać takie zapachy!). Centralna gwiazda tej mgławicy wyrzuca z siebie gaz z prędkością 200 km/s. Poruszająca się w okamgnieniu materia uformowana jest z jednej strony jak spory bąbel postrzępionych „płomieni”, z drugiej ma postać wyraźnej strugi, która napiera mocno na wolniejszą materię międzygwiezdną i doprowadza do potężnych fal uderzeniowych. Uwaga: Zepsute Jajko tak naprawdę dopiero się rozwija. Naukowcy mówią, że „pełnowartościową” formę osiągnie za jakieś 1000 lat. Ale to, czy wówczas kosmicznymi zbukami będzie też trącało na Ziemi, na szczęście już nie jest nasze zmartwienie…
Siarka, nie piekielna, a wręcz... niebiańska. Cóż z tego, skoro niezdrowym jajem zalatuje fot. Wikipedia
MaWi
