Koncert: Symfonia klasyczna

W programie koncertu NFM Orkiestry Leopoldinum pod dyrekcją Josepha Swensena znalazły się dzieła dwóch kompozytorów, którzy bardzo często szukali inspiracji w muzyce minionych epok.

Przekształcali jednak te wpływy w twórczy sposób, umiejętnie łącząc elementy przeszłości ze swoim własnym językiem muzycznym.

Historycy muzyki uważają czasem petersburskie prawykonanie I Symfonii D-dur „Klasycznej” Siergieja Prokofiewa w 1918 roku za symboliczny moment inauguracji nowego nurtu w muzyce – neoklasycyzmu. Forma tego dzieła jest ściśle klasyczna, tak samo jak orkiestracja, jednak warstwa harmoniczna symfonii zaskakuje niespodziewanymi zmianami tonacji. Mimo to w utworze przeważają lekkość, pogoda i humor, które Prokofiew zapożyczył od kompozytorów tworzących w XVIII wieku, co skomentował następująco: „Wydawało mi się, że gdyby Haydn dożył naszych czasów, zachowałby swój sposób pisania i równocześnie przejąłby coś nowego”.

Maurice Ravel nie cenił zbytnio swoich Introdukcji i allegra. Wynikało to być może z faktu, że pisał ten utwór w wielkim pośpiechu, chcąc go ukończyć jak najprędzej, aby zdążyć na zaplanowany wyjazd wakacyjny z przyjaciółmi. Dzieło to zamówiła u kompozytora firma Érard, która chciała zaprezentować możliwości brzmieniowe wyprodukowanego przez siebie nowego modelu harfy. Ten pogodny i melodyjny utwór, czarujący słuchającego pięknym i wyrafinowanym brzmieniem, cieszy się dużą popularnością, co wydaje się świadczyć o nadmiernym samokrytycyzmie kompozytora.

Koncert zakończy wykonanie II Koncertu skrzypcowego g-moll Prokofiewa. Główny temat pierwszej części został napisany w Paryżu, a drugiej – w Woroneżu, orkiestrację ukończył artysta w Baku, natomiast prawykonanie miało miejsce w Madrycie. Te nieco skomplikowane dzieje powstawania koncertu były odbiciem losu ich twórcy, będącego wówczas w trasie koncertowej ze skrzypkiem Robertem Soetensem, dla którego dzieło zostało skomponowane. Być może zastosowane tu środki kompozytorskie odzwierciedlały też odwiedzane przez artystów miejsca. Śpiewne melodie w pierwszej części przywodzą na myśl rosyjską muzykę ludową, natomiast w ostatniej pojawiają się kastaniety, wnoszące do muzyki powiew egzotyki.

Wykonawcy:

• Joseph Swensen – dyrygent
• Kolja Blacher – skrzypce
• Carlos Peña Montoya – harfa
• NFM Orkiestra Leopoldinum  

Program: