Ponad sto cennych, szklanych eksponatów można oglądać do końca wakacji w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Wystawa „Alchemicy szkła” jest próbą przedstawienia historii tego niezwykłego rzemiosła. Najstarszym pokazywanym zabytkiem jest szklany paciorek z czasów faraona Thutmosisa z XV wieku przed naszą erą.
- Gwiazda wystawy pochodzi sprzed prawie czterech tysięcy lat - mówi Elżbieta Gajewska-Prorok, kuratorka ekspozycji. Zobaczymy także szklane naczynia na wonne olejki z V i II w. p.n.e. barwione tlenkami metali.
Historia szklarstwa to także zapis eksperymentów fizyko-chemicznych i badań przyrodniczych, bo dzięki ciekawości i poszukiwaniom pierwszych szklarzy udało się odkryć sposoby barwienia szkła, zatapiania w nim rubinowych i złotych nici. Eksperymenty prowadzono od średniowiecza w weneckich hutach szkła, przeniesionych w końcu XIII w. na Murano.
Tam powstawały m.in. kosztowne naczynia z przejrzystego szkła o nasyconych barwach, szkło opakowe (nieprzezroczyste) w kolorze turkusowym, szkło calcedonio imitujące chalcedon, szkło millefiori z dekoracją zbudowaną z mozaikowych rozetek.
Różnobarwne, a w 1. poł. XVI w. głównie bezbarwne, kryształowo czyste szkło weneckie nie miało sobie równych w Europie. By chronić tajemnice produkcji szkła, władze weneckie wydały rozporządzenia, które miały uniemożliwić migrację mistrzów szklarskich. Wielu z nich jednak wyjechało do krajów północnych, gdzie zakładali huty.
Eksperymenty kontynuowali alchemicy i fizycy poszukujący w XVI, XVII i XVIII wieku kamienia filozoficznego i złota. Dzięki nim opracowano metody barwienia masy szklanej. Jedną z hut eksperymentalnych czynnych na Śląsku w końcu XVII w. była huta w dobrach hrabiów Schaffgotsch w Szklarskiej Porębie. Produkowano tam doskonałe szkło kryształowe imitujące kryształ górski i szkło barwione na zielono i czerwono. Natomiast szkło rubinowe, barwione złotem otrzymywał w królewskiej hucie poczdamskiej niemiecki alchemik i technolog szkła Johann Kunckel.
Na wystawie zobaczymy m.in. puchar z puttami z pracowni Friedricha Wintera w Sobieszowie i naczynie ze szkła rubinowego barwionego złotem w srebrnej oprawie złotniczej (ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu), puchary z rubinową i złotą nicią w trzonie, cienkościenne naczynia porcelanowe z manufaktur chińskich i Królewskiej Manufaktury Porcelany w Miśni z XVIII w.
Zobaczyć będzie można również starodruki alchemiczne i słynny traktat szklarski Johanna Kunckela z końca XVII w. oraz poznać sylwetki alchemików i ich możnych protektorów, finansujących badania.
Ak
Wystawa „Alchemicy szkła” czynna jest do 31 sierpnia w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
